Samsun Ondokuz Mayıs Üniversitesi (OMÜ) Kenevir Araştırmaları Enstitüsü, yerli kenevir çeşitlerinin lif oranını yükseltmek için önemli bir çalışmaya imza attı. TÜBİTAK destekli proje kapsamında, yüksek lif oranına sahip yabancı kenevir çeşitleri (Santhica-27 ve Futura-75), yerli genotiplerle melezleniyor. Bu melezlemeler, özel olarak tasarlanmış izole kabinlerde, genetik kirlenmeyi önlemek amacıyla gerçekleştiriliyor. Amaç, yerli kenevir'in verimini artırırken, genetik çeşitliliğini de genişletmek. Proje, 16 farklı melez kombinasyonuyla yürütülüyor ve elde edilen sonuçlar, detaylı analizlere tabi tutuluyor. Araştırmacılar, verimlilik, lif oranı, yağ verimi ve tohum verimi gibi faktörleri inceleyerek yeni kenevir çeşitleri geliştirmeyi hedefliyor. Bu çalışma, Türkiye'kenevir tarımına önemli katkılar sağlayacak potansiyele sahip.
Yüksek Verimli Kenevir Çeşitleri İçin Melezleme
OMÜ Kenevir Araştırmaları Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Selim Aytaç, projenin detaylarını paylaştı. Aytaç, çelik profillerden yapılmış ve polen geçirmez örtülerle kaplı özel kabinler kullandıklarını belirtti. Bu kabinler, melezleme işlemlerinin kontrollü bir ortamda yapılmasını ve genetik saflığın korunmasını sağlıyor. Her kabinde farklı bir melez kombinasyonu çalışılıyor ve yılda 32'den fazla melezleme kombinasyonu oluşturuluyor. Oluşturulan melezler, daha sonra gözlem bahçelerine aktarılıyor ve burada detaylı incelemelere tabi tutuluyor. Bu süreç, yüzlerce farklı genotip elde edilmesini sağlıyor. Elde edilen veriler ışığında, verimlilik, lif oranı, yağ ve tohum verimi gibi özellikler değerlendirilerek yeni kenevir çeşit adayları belirleniyor. Ayrıca, ilaç etkin maddesi üretiminde kullanılabilecek çeşitlerin geliştirilmesi de araştırmanın bir diğer önemli hedefi.
Kenevir Gen Bankası Oluşturma Hedefi
Prof. Dr. Aytaç, dünyadaki tüm kenevir genotiplerinin bir gen bankasında toplanmasını hedeflediklerini vurguladı. Enstitü, 2500'e yakın kenevir genotipini bünyesinde barındırıyor ve yurt dışından ithal edilen özel çeşitleri de melezleme çalışmalarında kullanıyor. Tohumlar, kabinlerde yaklaşık 4-4,5 ay kalıyor ve bu süre içinde melezleme işlemleri tamamlanıyor. Sera ortamı sayesinde yıl boyunca kenevir üretimi yapılabiliyor. Bu çalışma ile elde edilen yeni varyasyonlar, gen bankasında kayıt altına alınıyor ve gelecek nesil araştırmacılar için değerli bir kaynak oluşturuyor. Araştırma ekibi, kenevir'in genetik çeşitliliğini artırmayı ve farklı özelliklere sahip yeni çeşitler geliştirmeyi amaçlıyor.
Yeni Kenevir Çeşitlerinin Geliştirilmesi
Enstitünün temel amacı, kenevir'in genetik çeşitliliğini artırmak ve farklı özelliklere sahip yeni çeşitler geliştirmektir. Bu, boy, dallanma, tohum büyüklüğü, yağ ve protein içeriği gibi birçok özelliğin iyileştirilmesini kapsıyor. Araştırmacılar, kenevir'in tıbbi kullanımına yönelik potansiyelini de göz önünde bulunduruyor ve ilaç etkin maddesi üretiminde kullanılabilecek yeni çeşitler geliştirmeyi hedefliyor. Bu kapsamlı çalışma, Türkiye'nin kenevir üretiminde daha verimli ve kaliteli ürünlere sahip olmasına katkıda bulunacak.