Afrika Kıtası İkiye Ayrılıyor

Bilim insanları, Etiyopya'nın Afar bölgesinde yer alan ve üç tektonik fay hattının kesiştiği noktada şaşırtıcı bir keşif yaptı. Dünya'nın derinliklerinden gelen erimiş manto kayasının ritmik yükselişleri, adeta bir "kalp atışı" gibi, Afrika kıtasını yavaş yavaş ikiye ayırıyor. Bu jeolojik süreç, milyonlarca yıl sürecek olsa da, sonunda altı Afrika ülkesine yeni bir kıyı şeridi ve yeni bir okyanus kazandıracak. Southampton Üniversitesi'nden araştırmacıların öncülüğünde yürütülen ve Nature Geoscience dergisinde yayınlanan çalışma, bu çarpıcı sürecin ayrıntılarını ortaya koyuyor. Daha önce tektonik plakaların sadece birbirinden uzaklaştığı düşünülürken, yeni araştırma yer altındaki yoğun volkanik faaliyetlerin de etkili olduğunu gösteriyor. Bu keşif, volkanlar, depremler ve kıtasal ayrılma süreçlerine dair bilimsel anlayışımızı kökten değiştirecek nitelikte.

Afar Bölgesi: Yeni Okyanusun Doğum Yeri

Afar bölgesi, Etiyopya Ana Rift Vadisi, Kızıldeniz Fayı ve Aden Körfezi Fayı'nın kesiştiği jeolojik olarak eşsiz bir noktadır. Bu bölgede toplanan 130'dan fazla volkanik kaya örneği, derin yer yapısının detaylı incelenmesini sağladı. Araştırmacılar, Afar'ın altındaki mantonun homojen olmadığını, ritmik bir şekilde "atıp" üzerindeki tektonik plakaya sürekli baskı yaptığını tespit etti. Bu baskı, plakayı kırıp yeni bir okyanusun oluşmasına neden oluyor. Dr. Emma Watts, "Afar'ın altındaki manto ne homojen ne de hareketsiz. Ritmik atıyor ve bu atımlar, kendine özgü kimyasal izler taşıyor," diyerek bulguları özetledi. Bu bulgular, kıtasal ayrılmanın mekanizmasını anlamamızda büyük bir adım oluşturuyor ve gelecekteki araştırmalar için önemli bir temel sağlıyor. Bölgedeki volkanik aktivite ve depremler de bu sürecin birer göstergesi olarak değerlendiriliyor.

Yeni Bir Kıta ve Okyanus: Milyonlarca Yıllık Bir Süreç

Afrika Doğu Rift Sistemi (EARS), yaklaşık 3.500 kilometrelik bir alan boyunca Afrika kıtasını yırtan dünyanın en büyük aktif kıtasal yarık sistemidir. Somali, Etiyopya'nın bazı bölgeleri, Kenya ve Tanzanya'nın bir kısmı yeni bir kıta oluşturacak. Kaliforniya Üniversitesi'nden Profesör Ken Macdonald'ın açıklamalarına göre, kıtanın beklenenden daha hızlı ayrıldığı ve yeni okyanusun Atlantik Okyanusu kadar derin olabileceği tahmin ediliyor. Ancak bu dev jeolojik değişimin tamamlanması milyonlarca yıl sürecek. Şu an için gözlemlenen çatlaklar, bu uzun sürecin henüz başlangıç aşamasında olduğunu gösteriyor. Bilim insanları, bu değişimin sadece jeolojik açıdan değil, aynı zamanda bölgedeki yaşam ve ekosistemler üzerinde de derin etkileri olacağını düşünüyor. Gelecekte yapılacak çalışmalar, bu sürecin ayrıntılarını daha da aydınlatacak ve olası etkilerini daha iyi anlamamızı sağlayacaktır.